Natuurlijk, het kan. Maanden tevoren de beschikbaarheid van de Inca Trail checken. Je zorgen maken over welke schoenen je nodig hebt. In de rij staan voor een Machu Picchu ticket en een selfie maken met een lama. Machu Picchu is met recht een wereldwonder, maar wel met een miljoen bezoekers per jaar.
Het kan ook anders: naar Kuélap, het onontdekte ‘Machu Picchu van het Noorden’. In dit ‘Peru voor gevorderden’ kom je (nog) nauwelijks reizigers tegen. Tussen de schaapherders uit de omliggende dorpjes ben je zélf de bezienswaardigheid. We vroegen Indie, onze local Hero in Peru, naar de details:
Historie Kuélap
De eerste ruïnes van Kuélap (‘koude plek’) stammen uit de 6e eeuw na Chr. Dat is zo’n duizend jaar ouder dan Machu Picchu. Ze liggen op een inderdaad koude heuvelrug op ca. 3000 meter, hoger dan Machu Picchu. Vanaf het fort kijk je uit over de stille Utcubamba vallei. Met een oppervlakte van 100 bij 600 meter is het fort, waaraan nog tot de 16e eeuw werd gebouwd, de grootste stenen constructie van Zuid-Amerika.
De ruïnes zijn de overblijfselen van de Chachapoyas cultuur. Vanwege de nevelwouden rond de stad werden de krijgers ook wel ‘strijders uit de wolken’ genoemd. In de 16e eeuw werd hun beschaving onder de voet gelopen door de Inca’s, die kort daarop zelf het onderspit moesten delven tegen de Spaanse conquistadores.
De berg was oorspronkelijk allesbehalve vlak, dus gebruikten de Chachapoyas tienduizenden stenen om de berg te egaliseren. Zo vonden hun notabelen een veilige plek die bescherming bood tegen vijandige volkeren zoals de Hakari. Eeuwenlang lag het fort verborgen in de jungle van de Amazone tot het recent werd blootgelegd.
Hoe kom je er?
Dertig jaar geleden kostte het nog twee maanden om dit nog weinig bezochte gebied te voet te bereiken maar nu vlieg je met een comfortabele Airbus van Aero Peru van Lima naar Jaen. Per lijnbus ben je enkele uren later in Chachapoyas, de hoofdstad van de provincie Amazones en het startpunt voor een bezoek aan Kuélap. Er zijn voldoende hotels in de stad zelf. Wil je luxer, dan is de Gocta lodge (met infinity pool) iets verderop een goede tip, je verblijft hier ook in onze Best loocal experiences voorbeeld rondreis Peru.
Chachapoyas, een koloniale stad gesticht in 1538, ligt op een hoogte van ca. 2200 meter en heeft een aangenaam klimaat. Het omliggende land is door de ligging in een nevelwoud tussen de Andes en de Amazone erg vruchtbaar. Overal zie je koffie, orchideeën en suikerrietplantages. Op de centraal gelegen Plaza de Armas is het uiteraard een stuk rustiger dan in Cusco.
De ruïne stad zelf
Vanuit Chachapoyas reis je in een uurtje naar Nuevo Tingo. Een klein dorpje met een cafetaria, een souvenirwinkel en een parkeerplaats. Na tien minuten lopen bereik je het startpunt van de kabelbaan, die je in twintig minuten over de vallei naar Kuélap brengt. Onderweg heb je een mooi uitzicht over de vallei. Een retourtje kost ongeveer 20 Sol.
De entree voor Kuélap zelf bedraagt nu (nog) ca. US$ 5,-. Boek ter plaatse een toer met gids (ca. US$ 15,-, dat is het waard want zo gaan de ruïnes echt voor je leven). Het 300 meter lange fort wordt omgeven door een 20 meter hoge stadsmuren, je komt er via een 2 km lang langzaam omhooglopend pad. De officiële stadspoort is vanwege de veiligheid gesloten maar via de ‘personeelsingang’ kom je binnen.
Over een hobbelig pad bereik je Pueblo Bajo, het laagste niveau. Hier zie je pas hoe indrukwekkend het fort is: overal liggen de resten van cirkelvormige gebouwen, er waren er ooit zo’n 420. In Pueblo Alto, het hoogste deel, bij een diepe kloof, ligt El Torreon, een ronde 7 meter hoge ceremoniële toren. De resten van een vierkant gebouw zijn waarschijnlijk uit de Inca periode. Aan de overzijde van het fort ligt een van de best bewaarde gebouwen: El Tintero. De omgekeerde kegelvorm van deze ingenieuze constructie doet wel wat denken aan een ínktpot, vandaar de naam. Vanaf het meest zuidelijke puntje van Kuélap, heb je een prachtig uitzicht over de Utcubamba vallei.
Beste reistijd Kuélap
De beste tijd om Kuélap te bezoeken is de periode tussen mei en september. Het is er dan net lekker warm (min. ca. 13 ˚C, max ca. 22˚C). Door de ligging aan de rand van het Amazone gebied regent het wel regelmatig. Ga uit van een bezoek van een kleine week, korter is niet in verhouding tot de vluchtprijs en onderschat verder de hoogte niet; net als in Cusco ben je heuvel op al heel snel buiten adem. Enigszins acclimatiseren is wel nodig, zo geniet je ook meer van je reis.
Mogelijke route
Hoe plan je een bezoek aan Kuélap? Veel reizigers gaan voor het eerst naar Peru en reizen via Arequipa en de Colca Canyon naar Puno en het Tititcaca meer. Vervolgens trekken ze noordwaarts naar Cusco en de heilige vallei. Sla je Machu Picchu over, dan vlieg je vanuit Cusco via Lima naar Jaen (niet per bus, dat duurt 2 dagen). Een trip van een dag of 6 is het slimst:
Dag 1: ochtendvlucht naar Lima, middagvlucht naar Jaen en lijnbus naar Chachapoyas.
Dag 2: trekking naar en frisse duik in de machtige Gocta waterval, midden in de jungle.
Dag 3: bezoek aan Kuélap en per auto met chauffeur naar Leymebamba.
Dag 4: bezoek Leymebamba en transfer naar het koloniale Cajamarca via de veemarkt van Celendin.
Dag 5: excursie naar de vallei van Cumbemayo met een 3000 jaar oud aquaduct.
Dag 6: terugvlucht van Cajamarca naar Lima
Tenslotte
Ik snap dat het moeilijk is om Machu Picchu 'zomaar' van je bucketlijst te strepen. Als local zeg ik: doen. Noord Peru is echt bijzonder, je komt echt in een stukje onontdekt Peru dat vol zit met verhalen. Reken voor de bovenstaande trip op ca. € 800,- per persoon. Alle vervoer, overnachtingen met ontbijt en bezoeken/entrees zijn dan in begrepen. Voor de vluchten Lima/Jaen en Cayamarca/Lima moet je elk nog ca. € 150,- uittrekken. Meer info lees je in de Top 5 'off the beaten track'.
Update: door zware regenval zijn in 2022 muren beschadigd geraakt, waardoor Kuélap lange tijd gesloten was. Per augustus 2023 is het bijzondere Inca complex weer toegankelijk.
