Van 1945 tot zijn dood in 1969 was Ho Chi Minh, of Oom Ho, zoals hij liefkozend ook genoemd wordt, president van Vietnam. De communistische leider van de opstand voor onafhankelijkheid van de Franse kolonisator was en is enorm populair. In heel veel Vietnamese huizen hangt nog steeds zijn portret: afgebeeld als krachtige vijftiger, met zijn kenmerkende dunne sik, is die afbeelding ook hét symbool van Vietnam. We gaan op bezoek bij Oom Ho, in zijn mausoleum en in zijn museum.
Ongewenst opgebaard
Hoewel hij zelf had aangegeven gecremeerd te willen worden, ligt Ho Chi Minh al sinds 1975 in zijn eigen mausoleum, net als Lenin, één van zijn politieke voorbeelden. Op het Ba Dinh plein in Hanoi, op een groot open terrein met grasvelden, tribunes, een wapperende Vietnamese vlag, stenen paden, en gras- en bloemperken, zien we al van ver het grijs stenen gebouw waar met grote letters zijn naam op staat. Langs veel veiligheidscontroles worden we naar de ingang geleid. Camera’s inleveren, er mogen geen foto’s gemaakt worden. Ook niet met je telefoon, roepen soldaten in smetteloos witte uniformen - en met indrukwekkende geweren met scherpe bajonetten erop – herhaaldelijk. En, opvallend: iedereen in de rustig doorlopende lange rij houdt zich daar aan. Ook opvallend is dat de buitenlandse bezoekers ruim in de minderheid zijn; vooral veel Vietnamezen willen hun gebalsemde leider zien en eer bewijzen. Twee aan twee worden we naar de ingang van het mausoleum geleid, waar bloemenkransen staan, in de rode en gele kleuren van de vlag van Vietnam. Vrijwel niemand praat terwijl we door smalle marmeren gangen en op korte trappen richting de baar lopen. Er is geen enkele decoratie in het sobere gebouw.
Langs Oom Ho
Dan komen wij bij Oom Ho. In een redelijke grote en hoge ruimte met grijs marmer ligt het lichaam van Vietnams grote leider opgebaard. Een oude man in een bruin pak, in een afgesloten glazen vierkante stolpachtige ruimte. Spotjes verlichten zijn lichaam. Zijn gezicht, met de dunne snor en smalle lange sik, is herkenbaar. Op de muur achter hem zijn de communistische hamer en sikkel in geel afgebeeld, en, ook in geel, de ster van Vietnam. Op de vier hoeken naast de stolp staan weer soldaten in witte uniformen, nu als erewacht. Sommige Vietnamezen maken een korte buiging bij de kist, voordat ze weer verder lopen over een rood tapijt. Stilstaan mag niet, dus lopen we langzaam de lage trap af, zijdelings langs de baar. Oom Ho ligt steeds links van ons, op een paar meter afstand. Dan maken we een haakse bocht zodat we recht voor hem stil staan (heel even dan), en dan weer een haakse bocht naar de uitgang. De stilte en het respect voor Ho Chi Minh van zijn landgenoten zijn mooi.
Ho’s sandalen
Buiten ontlaadt die stilte zich: enthousiast pratend gaan de Vietnamezen op de foto met vrouwen in traditionele kleding, met de soldaten, en met elkaar. En in zijn museum met Oom Ho zelf, waar hij als levensgroot bronzen standbeeld iedereen zwaaiend ontvangt. Het museum heeft een enorme collectie documenten van Ho Chi Minh en gaat door de geschiedenis van zijn land en zijn leven met schilderijen, brieven, partijlidmaatschapskaarten, gebruiksvoorwerpen zoals schrijftafels en pennen, informatieborden, foto’s en films. Als je wilt, kan je nog meer van Ho Chi Minhs leven zien op het mausoleumterrein. Het presidentieel paleis, zijn werkkamer, auto’s en privé-verblijf met vijver zijn van een afstand, en deels achter glas, te bekijken.
We hadden verwacht om in de museumshop en de souvenirshops rond het mausoleum wel officiële kaarten en foto’s van de opgebaarde leider van Vietnam te zien, maar ook daar zijn die er gewoon niet. Wel kunnen we tientallen andere bekende foto’s van Ho en zijn geslaagde communistische revolutie kopen. En simpele rubberen sandalen, gemaakt van oude autobanden. De Viet Cong-soldaten droegen deze in de strijd tegen het door de Verenigde Staten gesteunde Zuid-Vietnam, die ze uiteindelijk wonnen. En ook daarin is Oom Ho weer aanwezig: het eenvoudige schoeisel is bekend geworden als Ho Chi Minh-sandalen.
Wil je nou zelf een bezoekje brengen aan oom Ho? Laat local Hero Eric je helpen met het samenstellen van jouw eigen Vietnam rondreis.
