Duurzaamheid en reizen, je hoort er veel over. Terecht, want een verre reis laat een voetafdruk achter. Toch heeft die voetafdruk twee kanten: als je je reis lokaal en kleinschalig regelt, geef je ook terug aan de lokale bevolking.
In deze blogreeks laten we locals aan het woord, ze vertellen wat toerisme voor hen betekent. Lees hieronder het verhaal van de Cubaanse casa eigenaar Rubén, die drie kamers in zijn huis beschikbaar stelt aan gasten. In een interview met local Hero Luis vertelt hij wat het lokale toerisme zijn familie gebracht heeft.
Rubén, je bent een 'casa' eigenaar?
Klopt, in 2019 ben ik in contact gekomen met local Hero Luis en begonnen met de verhuur van twee slaapkamers. Geleidelijk kon ik dit uitbreiden, het inkomen uit de twee kamers investeerde ik aan het opknappen van mijn huis en een derde kamer.
(Note: in Cuba is het heel gebruikelijk om bij mensen thuis te slapen, zogeheten casa particulares, waarbij huiseigenaren kamers beschikbaar stellen aan gasten).
Verhuurde je daarvoor geen kamers?
Ook wel eens, vaak via het werk van mijn vrouw. Alleen sinds ik samenwerk met local Hero Luis haal ik er een structureel inkomen uit: we weten van tevoren hoeveel klanten er komen, wanneer ze komen en hebben nu maandelijks gasten. Dat geeft ons veel meer zekerheid. Ook hebben we nu minder te maken met last-minute annuleringen.
Was dat daarvoor anders?
Helaas wel, toen had ik niet de zekerheid dat 99% van de klanten ook daadwerkelijk zou komen of niet ‘omgeleid’ zou worden door andere aanbieders ter plaatse.
Wat bedoel je met ‘omleiden’?
Haha, de piraterij: klanten die worden opgewacht door mensen die zich voordoen als hun casa eigenaar en ze dan naar hun eigen huis leiden. Sinds ik met Luis werk krijgen we vooruitbetalingen en kunnen we klanten een persoonlijke ‘voucher’ geven, waarmee dit probleem is opgelost. Dat is heel krachtig. Ook weet ik nu hoe laat de klanten komen. Het is beter georganiseerd en dat geeft meer rust. Per maand weet ik de reserveringen en kan ik mij daarop voorbereiden.
Waar bereid je je dan op voor?
De voorbereiding zorgt ervoor dat ik een betere service kan geven. In het jaar zijn er drukkere en rustigere periodes. Het helpt mij betere condities te creëren, zeker in Cuba.
Hoe bedoel je?
Soms heb je een dag dat er in de winkel een hele voorraad aan drinkwater is en geen frisdrank. De volgende dag is het weer andersom. Als je al weet hoeveel reserveringen je hebt, dan kun je tijdig inkopen. Zo weet ik zeker dat ik alles kan aanbieden aan mijn gasten.
Missen er vaak producten in de schappen?
Bevoorrading in Cuba is een lastig iets, de gemeente Trinidad ondervindt de meeste problemen. Trinidad produceert zelf niet en is daarmee afhankelijk van hoe de goederen worden verdeeld over het land. Soms moeten we naar Santa Clara of Sancti Spiritus voor wasmiddel of wc-papier.
Nou dan is het fijn als je alles goed kunt voorbereiden en tijdig kunt regelen. Het zijn heel veel details en ik wil het mijn gasten graag aangenaam maken. Het inzien van de reserveringen geeft rust aan de geest, wetende dat je voldoende inkomen hebt om je gezin te onderhouden. Ook om de verhuurvergunning te betalen.
Hoe werkt zo’n verhuur-vergunning?
Niet iedereen kan de maandelijkse vergunningskosten opbrengen, casa eigenaren zijn dan genoodzaakt hun B&B te sluiten. Je kunt één keer per jaar een ‘licencia’ aanvragen, dat wil zeggen dat je één maand niet verhuurd. Ik heb dit afgelopen jaar in september moeten aanvragen. Alleen wil je de licencia eigenlijk inzetten als je gaat verbouwen of groot onderhoud wilt doen.
Heb je veel veranderd aan je huis?
We hebben er een kamer bij gebouwd en nieuwe meubels, een warmtepomp en airco’s aangeschaft. Dit komt de service die ik aan mijn gasten kan verlenen ten goede en dat motiveert: klanten vertrekken tevreden.
Heb je zo meer perspectief?
Jazeker, veel meer perspectief. Dit is mijn werk nu. Ik ben afgestudeerd in toerisme en heb er altijd in gewerkt. Hiervoor veel in de horeca, alleen dat is vaak lastig combineren. Het is fijn dat ik dit nu fulltime kan doen.
We hebben het veel gehad over de economische voordelen van toerisme, wat zijn de sociale aspecten?
Door een structureel inkomen, gaat het automatisch ook beter met mijn gezin. We hebben letterlijk brood op de plank en dat geeft rust. Daarnaast ontvang ik hele leuke gasten, die het leuk vinden om bij mijn familie thuis te slapen. Dat maakt dat wij ons ook prettig voelen, want we delen immers een deel van onze privacy.
Waarom zou je mensen adviseren een homestay te doen?
Je krijgt de mogelijkheid om bij een Cubaans gezin te verblijven. In een hotel is het minder persoonlijk: wij kennen je bij naam en weten bijvoorbeeld wat je lekker vindt. Die kleinschaligheid is niet te vergelijken met een hotel met 300 gasten. Ik kan je helpen bij alles wat nodig is en we werken flexibel: wat wil je graag eten en hoe laat?
In een casa verblijf je alsof het je eigen huis is, je bent ‘deel van het huis en de familie’. Je hebt veel contact met elkaar, lacht samen, dat soort dingen. Het is een ander soort toerisme. Ook als je ziek wordt, dan wordt je niet weggestuurd naar een hulpverlener. Wij dragen daarin ook een bepaalde zorg: wat is er nodig? Je hoort er gewoon bij. Zo is het. Toerisme-de-la-familia!
Wat zijn je wensen voor de toekomst?
Als alles verbeterd dan zou ik zelf graag willen reizen. Ook dit soort toerisme opzoeken als gast, want wij-Cubanen zijn gewend om toch in gezelschap te zijn en te delen met elkaar. Het gezellig hebben, verhalen vertellen, dat allemaal. Dat zou ik willen, zelf ook andere plekken en culturen ontdekken.
Hoe is de veiligheid in Cuba?
Cuba als land is veilig en we hebben er alles: stranden, natuur, geschiedenis, dans. Het is een van de weinige plekken op de wereld waar je letterlijk terug in te tijd gaat. Paard en wagen horen nog bij het straatbeeld.
Het heeft iets magisch en dat maakt dat toeristen ook meerdere dagen in Trinidad willen verblijven. Hier raak je het gevoel van tijdsbesef kwijt. En sommige gasten komen ook terug om dat her te beleven. Dat is ook mooi, zo bouw je relaties op.
Heb je nog een mooi slotwoord?
Ik wil mijn dank uitspreken richting alle gasten. Ik heb ook een boek waarin gasten een bericht kunnen achterlaten, dat geeft mij een goed gevoel. En ik kan er van leren. Elke dag leer ik wat, positieve dingen, en daar ben ik dankbaar voor.
Wil je op reis naar Cuba en slapen in bijzondere casas als van Ruben? Kijk eens bij onze Cuba voorbeeldrondreizen, waarbij je Cuba ontdekt en steeds in een andere casa overnacht.
