Een bezoek aan het wereldberoemde terracottaleger van Xi’an zal zonder twijfel één van de hoogtepunten van je China reis zijn.
De levensechte verstilde kleisoldaten zijn – hoewel dat niet zo bedoeld was – ook indrukwekkend mooie kunst.
Geen water, maar historische scherven
In 1974 zocht boer Yang Zhifa in de buurt van de stad Xi’an water voor zijn gewassen. Toen hij een put in de grond sloeg, vond hij geen water, maar bronzen pijlpunten en aardewerken scherven van een beeld van een soldaat. De directeur van het museum van Lintong, waar Yang zijn vondsten naar toebracht in de hoop op wat geld, herkende ze als waardevol en de coöperatieve landbouwgrond veranderde in wat het begin werd van één van de spectaculairste archeologische opgravingen ooit.
Keizer Qin: maakt China én kleisoldaten
Zo’n 2200 jaar voor Yangs waterzoektocht, had keizer Qin (uitgesproken: “Chin”) Shi Huang, de eerste keizer van het door hem met veel oorlogen verenigde gebied dat voortaan China zou heten, opdracht gegeven voor de bouw van een eerste versie van de Chinese Muur, ter bescherming van zijn nieuwe land. Voor zichzelf liet hij een leger van kleisoldaten maken, om hem na zijn dood te beschermen. Toen hij in 210 voor Christus in zijn ondergrondse grafheuvel werd gelegd, was zijn dodenleger al paraat en ingegraven, inclusief strijdwagens met paarden van klei en bronzen wapens.
Fabriekshal vol soldaten
Het opgravingsterrein, zo’n veertig kilometer buiten de stad Xi’an, lijkt tegenwoordig nog het meest op een industrieterrein met grote fabriekshallen. Via een parkeerplaats met tourbussen en langs restaurants en souvenirwinkels, gaan we hal 1 binnen, op bezoek bij het (volgens de Chinezen) “achtste wereldwonder”.
Opvallend meer Chinese dan buitenlandse bezoekers staan voor een balustrade, een paar rijen dik, enthousiast druk pratend en wijzend. Als we naast hen op de voorste rij gekomen zijn, zien we eindelijk, zo’n vijf meter onder ons, het grijs- en zandkleurige terracottaleger. Honderden levensgrote soldaten staan doodstil op een enorm stuk grond opgesteld, in ordelijke rijen, in geulen op harde kale aarde, precies zo als tweeduizend jaar geleden bedoeld: om keizer Qin te beschermen tegen alles waar hij na zijn dood bang voor was. Een indrukwekkend gezicht!
Onbedoelde kunst
De grootte van de groep soldaten maakt indruk, en tegelijkertijd doen de kleine details dat ook. De soldaten en hun kleding verschillen, afhankelijk van hun rang. Per rang zijn ze uiteraard wel gelijk, op de hoofden na. Meer dan 40 verschillende kunstenaars maakten elk individueel hoofd apart, nadat honderden werklui de lichamen en uniformen hadden gevormd. Puur vakmanschap, en in onze ogen ook pure kunst. De gezichtsuitdrukkingen in gebakken klei zijn levensecht, en geen enkel gezicht lijkt hetzelfde. Wenkbrauwen, stand van de ogen, haardracht, we zien de prachtige details nog beter als we even later langs de zijkanten van de hal lopen. Daar staan de beelden ongeveer op ooghoogte en kan je stenen mannen aankijken. Heel bijzonder!
Krijger in lappen
In “restauratie-hal” 3 zien we hoe archeologen letterlijk stukje bij beetje het leger, dat uit minstens 8.000 figuren bestaat, weer aan het opbouwen zijn. Vijf meter onder de grond vonden en vinden ze beelden in redelijk goede staat, maar ook heel veel scherven. Ongeveer 1.500 aardewerken figuren zijn nu helemaal gerestaureerd, dus er wachten nog veel enorme 3D-puzzels. We bewonderen een (nog) incompleet paardenbeeld dat in houten steigers hangt, een staande gebroken oude krijger, gewikkeld in lappen, en al aardig herstelde soldaten, met nog wel wat gaten in hun benen te vullen. Het moet een fantastisch gevoel zijn en heel veel voldoening geven om van losse tweeduizend jaar oude scherven weer zo’n schitterend beeld te mogen maken!
Van een kwastje naar achter glas
Hal 2 is een fascinerende combinatie: enerzijds een tentoonstelling van de allermooiste beelden en anderzijds een echte opgravingsplek! We zien deels nog bedekte en deels opengegraven geulen. Half verborgen in de droge grond herkennen we hierin tussen veel losse stukken aardwerk incomplete paarden en gehavende militairen. Die liggen hier zo al tweeëntwintig eeuwen! We zouden heel graag een kwastje en een troffel pakken om voorzichtig ook een beetje mee te graven….
Tegenover de werkzaamheden staan, fraai verlicht achter glas, de magnifieke topstukken van keizer Qins terracottaleger. Beelden vol subtiele details, van stoere officieren, een strijdvaardig knielende boogschutter en een machtige cavalerist met zijn paard: het zijn kunstzinnige antieke meesterwerken. Jonge Chinezen fotograferen zichzelf enthousiast met de beelden van hun voorouders, die ook gemaakt zijn door hun voorouders.
Ons bezoek aan het terracottaleger van Xi’an, dat in volle glorie te bewonderen is op vrijwel dezelfde plek waar de beelden ooit opgesteld en ingegraven werden, was super speciaal!
Op reis naar China..?
Wil jij ook een rondreis naar China maken en het beroemde Terracotta leger bezoeken? Onze voorbeeldreizen naar China laten je zien hoe je deze indrukwekkende plek logisch in je reis kunt opnemen: de leukste China rondreis, betaalbaar China en een rondreis naar China met kinderen.
Benieuwd naar de andere bekende én onbekende highlights in China? Bekijk onze China (alternatieve) top 5.
