Bij ons in Nederland is carnaval weer achter de rug. Maar niet alleen hier werd er gefeest. Ook in Panama was het een levendige explosie van plezier en festiviteiten! Carnaval is daar de aftrap voor een vijfdaags feest. Local Hero Sashara vertelt in dit blog meer over carnaval in Panama; toch net iets anders dan bij ons.
Duivelse diablos
Luide luidsprekers, non-stop dansen en veel duivels die met zwepen zwaaien. Iedereen, van kinderen tot volwassenen, verkleedt zich als 'diablos' en draagt zelfgemaakte kostuums met gigantische maskers die meer dan 20 kilo wegen. Met rinkelende belletjes aan hun benen marcheren en dansen deze duivels door de straten en verleiden dappere zielen om hun ‘wipi’s’ of zwepen aan te nemen. De diablos zijn geworteld in de geschiedenis en worden verondersteld de Spaanse overheersers of de onderdrukkende slavenmeesters uit het verleden te voor te stellen.
Oefenen
Een week voor dit wilde feest gaan de gemaskerde diablos de straat op voor oefenoptredens, waarbij ze iedereen uitdagen hun pad te kruisen. Als je betrapt wordt op het terrein van de duivel, kun je maar beter een betrouwbare stok bij je hebben om jezelf te verdedigen tegen hun speelse zwepen.
Sommige sensatiezoekers gaan vol enthousiasme de uitdaging aan, en een Amerikaan, Luke Haight uit Chico, Californië, heeft zelfs geschiedenis geschreven door de eerste ‘diablo gringo’ te worden. Nadat hij de diablos in korte broeken had geconfronteerd (met meer dan 50 striemen om het te bewijzen), verdiende hij hun respect en een uitnodiging om zich bij de diablos aan te sluiten tijdens het volgende carnaval!
Status
Terwijl hij in zijn levendige rode kostuum paradeert, laat Luke’s uiterlijk zijn rang zien. Iedere duivel begint met een volledig rood pak en elk jaar worden daar zwarte stukken aan toegevoegd. Het duurt zeven jaar om de zwarte diablo-status te verdienen en na veertien jaar kun je beginnen met het toevoegen van witte stukken, hoewel volledig witte diablo's een zeldzaamheid zijn. De kleuren duiden op senioriteit, en elke diablo moet tijdens de festiviteiten zijn superieuren eren met een knielende dans.
Rollen omgedraaid
Zodra Carnaval is afgelopen, arriveert Aswoensdag, waarbij het script op de diablos wordt omgedraaid! Na een grote ceremonie waarbij ze het opnemen tegen degenen die ze hebben geslagen, worden gemaskerde diablo's ontmaskerd en met touwen gevangen.
Een sjamaan-priesteres voert een ceremonie uit, gevolgd door een doop. Na de doop moeten deze pas gereinigde diablos speelse zweepslagen ondergaan van degenen die ze plaagden, voordat ze naar de Aswoensdagmis gaan. Diep van binnen zijn het goede katholieke Panamezen en geen echte duistere heren van het kwaad.
Niet alleen spektakel
De diablo-traditie is niet alleen een carnavalsspektakel; het is een integraal onderdeel van de Panamese cultuur, gevierd in Portobelo, Colón, Panama City en Bocas del Toro. De dansen en uitingen zijn onlangs uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid door UNESCO en vieren de veerkracht en humor van een cultuur die historische onderdrukking heeft omgezet in een vreugdevolle identiteit door middel van muziek, beeldende kunst en levendige straatoptredens. Maak je klaar om te dansen met de diablos!
Ben jij klaar voor carnaval in Panama?
Zin in zo’n lokaal feest tijdens je rondreis Panama? Of ga je de diablos liever uit de weg? Wat je ook kiest, Panama is sowieso de moeite waard. Sashara helpt je graag met een rondreis op maat. Bekijk alvast de voorbeeldreizen voor inspiratie.
